Het is je vast ontgaan, maar op 8 januari vierde Kim Jong-un, de Opperste Leider van Noord-Korea, zijn 40e verjaardag. Al kan het ook zijn 39e zijn; daarover zijn Noord-Korea-watchers het niet eens. Want alle informatie die naar buiten komt over het hermetisch van de buitenwereld afgesloten land en zijn dictator, wordt omgeven door geruchten en onzekerheid.
Kim wie?
Kim Jong-un is de jongste zoon van dictator Kim Jong-il (1942 – 2011) die op zijn beurt weer de zoon is van Kim Il-sung, de grondlegger van Noord-Korea. Waarom Kim Jong-il uitgerekend zijn jongste zoon als erfopvolger aanwees, is niet met zekerheid te zeggen. Beide dochters kwamen sowieso niet in aanmerking. Zijn oudste zoon (Kim Jong-nam) viel waarschijnlijk af als ‘te westers’ toen deze met een vals paspoort Disneyland in Japan probeerde te bezoeken. Bovendien werd de oudste zoon verwekt bij zijn eerste vrouw en niet (zoals de andere twee zonen) bij zijn favoriete derde vrouw, die in Noord-Korea ook wel ‘de Grote Moeder’ wordt genoemd. Over zijn middelste zoon (Kim Jong-chul) is nagenoeg niets bekend, behalve dan dat pa hem gepasseerd zou hebben om hij ‘te vrouwelijk’ zou zijn in zijn doen en voorkomen: oorbellen en leren kleding.
Tekst loopt verder onder de afbeelding
Blijft Kim Jong-un over. Wat voor de jongste telg pleit, is dat hij (onder een schuilnaam) aan de International School of Berne (Zwitserland) heeft gestudeerd en daardoor zowel het Duits, Engels als Frans zou beheersen. Maar volgens Zwitserse bronnen was Kim Jong-un enkel goed in muziek en techniek. Medeleerlingen herinneren hem als een stille, verlegen student. Hij was vaak afwezig, zakte voor natuurwetenschappen en haalde een krappe voldoende voor wiskunde, Duits en Engels. Zijn enige echte passie was basketbal, een sport die hij ondanks zijn geringe lengte (1,69 meter) zeer fanatiek en niet onverdienstelijk beoefende. Naar verluidt sliep hij zelfs lepeltje-lepeltje met een basketbal.
Kim Jong-un verlaat Zwitserland uiteindelijk zonder diploma. In Noord-Korea studeert hij nog vijf jaar aan de militaire universiteit van Pyongyang. Pas in 2010 komen de eerste beelden van Kim Jong-un naar buiten. Bol gezicht, ernstige blik en strak achterovergekamd haar. Zijn vader omschrijft hem als zijn ‘uitverkoren leiderszoon’. Kim Jong-un is nu officieel de enige kandidaat om hem op te volgen als nieuwe leider van Noord-Korea. Op 28 december 2011, de dag dat zijn vader wordt begraven, maakt het Noord-Koreaanse staatspersbureau bekend dat Kim Jong-un de titel ‘Geweldige Leider’ heeft gekregen. Hij is dan het jongste staatshoofd ter wereld.
De hele wereld hoopt op een frisse wind, maar de jonge dictator volgt het beleid van zijn vader en grootvader: Noord-Korea moet een sterke staat zijn die elke vijand kan weerstaan. Daarom heeft het land een van de grootste legers ter wereld en stroomt ruim een kwart van het bruto nationaal product naar defensie en alle raket- en kernwapenprogramma’s. Zo heeft Noord-Korea de grootste onderzeebootvloot ter wereld, maar is slechts 2 procent van alle wegen geasfalteerd en heerst er een bijna structurele hongersnood.
Doodsangst voor een externe vijand (of dat nu Zuid-Korea is of de Verenigde Staten) is essentieel voor de overleving van een dictatuur als Noord-Korea. Niet voor niets prijken altijd twee speldjes op zijn borst, met daarop zijn vader en zijn grootvader.
Wie een beeld wil krijgen van Noord-Korea, kan het best YouTube aanzwengelen en daar zoeken op ‘Ri Chun-hee’. Zij was ruim 47 jaar hét gezicht van de Noord-Koreaanse tv. Eind 2018 werd ze op 75-jarige leeftijd vervangen, omdat Kim de Noord-Koreaanse staatszender wilde verjongen. Jammer, haar overenthousiaste, bijna hysterische vertolkingen van het Noord-Koreaanse nieuws zullen gemist worden.
Tekst loopt door onder de video
First lady
In 2012 opent Kim Jong-un een pretpark in Pyongyang. Met aan zijn zijde een mysterieuze dame, bevallig gekleed in een strak gesneden, zwart mantelpakje. Omringd door hoge militairen en partijleden, bezoeken ze samen het pierenbad, de golfbaan en een dolfijnenshow. De staatstelevisie meldt ronkend dat de dame in kwestie Kims echtgenote is: ‘kameraad Ri Sol-ju’. Oftewel de first lady van Noord-Korea. Volgens Zuid-Koreaanse media is Kim sinds 2009 met haar getrouwd. Het stel zou (hierover heerst onenigheid onder de Noord-Korea-experts) één, twee of drie kinderen hebben. Als het jongste kind van Kim inderdaad een zoon is, zoals de geruchten willen, dan zal deze hem uiteindelijk opvolgen als dictator van Noord-Korea.
Tekst loopt verder onder de video
Een eerder liefje van Kim Jong-un is Hyon Song-wol. Zij is de frontvrouw van de meidengroep Moranbong, het Noord-Koreaanse antwoord op de Spice Girls. De groep brengt strijd- en volksliederen ten gehore, maar bijvoorbeeld ook My Way van Frank Sinatra en nummers uit Rocky-films. Volgens geruchten verbood Kims vader de relatie, waarna Hyon Song-wol van de aardbodem verdween. Volgens diverse bronnen zou ze zijn geëxecuteerd, omdat ze in enkele liedjes de anti-pornowetgeving van Noord-Korea had overtreden. Meer concreet: ze zou obscene danspasjes hebben uitgevoerd op het nummer ‘Aloha Oe’ van Elvis Presley.
De geruchten blijken onzin. Direct na de dood van Kims vader verschijnt Hyon Song-wol weer in het openbaar, ditmaal als partijbons. In 2017 wordt ze benoemd tot lid van het centrale comité van de regerende Arbeiderspartij. Kim is haar overduidelijk niet vergeten.
Tekst loopt verder onder de video
Kims vreugdebrigade
Als teken van verzoening doet Noord-Korea mee aan de Olympische Winterspelen van 2018 in Zuid-Korea. Behalve 22 atleten, stuurt Kim ook 230 cheerleaders naar de Spelen. Stuk voor stuk bevallige jongedames, allen tussen de 1,50 en 1,65 meter lang. In rode skipakken moedigen ze hun sporters aan. Hun pasjes en de waves zijn perfect synchroon. Iedereen is onder de indruk van hun schoonheid en vrolijkheid. Volgens Noord-Korea-kenners zijn de meisjes de ‘vreugdebrigade’ van Kim. Ooit een idee van zijn opa, dat afgekeken lijkt van de Japanse geisha’s.
De leden van deze Vreugdebrigade worden geselecteerd door artsen die heel Noord-Korea rondreizen op zoek naar meisjes van rond de 14 jaar oud die voldoen aan het Noord-Koreaanse schoonheidsideaal. Het is een hele eer voor ouders wanneer hun dochter wordt geselecteerd voor Kims vreugdebrigade, maar daar staat tegenover dat ze haar wel min of meer kwijt zijn. Temeer omdat Noord-Koreaanse partijbonzen maar wat graag hun echtgenote uit deze voorraad cheerleaders plukken, die volgens sommige critici verdacht veel op haremslavinnen lijken.
Tekst loopt verder onder de video
Liquidaties
Kim regeert als een dolgedraaide despoot. Waar zijn vader vijanden nog naar strafkampen stuurde, daar laat hij hen direct vermoorden. Naar verluidt heeft Kim sinds zijn aantreden zo’n 340 liquidaties laten uitvoeren – and still counting. Ook familie en bekenden ontspringen de dans niet. Kim snoeit naar hartenlust. In 2012 laat hij in Macau een aanslag plegen op zijn in ballingschap levende (half)broer Kim Jong-nam. De poging mislukt. Kim Jong-nam schrijft een brief aan zijn halfbroer de dictator en smeekt hem zijn leven te sparen: “Schrap alsjeblieft het bevel om mij en mijn familie te straffen. We kunnen ons nergens verstoppen.” Tevergeefs. In 2017 wordt Kim Jong-nam op de luchthaven van Kuala Lumpur door twee vrouwelijke Noord-Koreaanse agenten uit de weg geruimd. Ze besproeien zijn gezicht met het zenuwgas VX, een van de dodelijkste stoffen ter wereld. Kim Jong-nam weet nog een servicebalie te bereiken, maar sterft in de ambulance.
Tekst loopt verder onder de video
Ook laat Kim zijn oom Jang Song-taek (“een stuk vuil binnen de partij”) executeren, mogelijk wegens grootschalige corruptie. Hetzelfde lot is zijn minister van Defensie Hyon Yong Chol beschoren. Officieel omdat de ongelukkige tijdens een militaire parade even zou zijn ingedommeld, maar kenners menen dat hij te kritisch was. Op het schietterrein van de militaire academie in Pyongyang wordt de defensieminister geëxecuteerd (of beter gezegd: verpulverd) met behulp van een luchtafweerkanon.
Trump hartje Kim
Net als zijn twee voorgangers slaat Kim Jong-un graag oorlogszuchtige taal uit. Vooral aartsvijand Amerika moet het ontgelden. Tijdens zijn nieuwjaarstoespraak van 2018 oreert Kim: “De knop om kernwapens af te vuren staat klaar op mijn bureau. De gehele VS ligt binnen het bereik van onze nucleaire wapens.” De spanningen lopen op. Trump scheldt Kim via Twitter de huid vol. Hij noemt hem schamperend ‘little rocket man’ en dreigt Noord-Korea met de ’totale vernietiging’. Kim op zijn beurt spreekt over Trump als ‘die oude gek’. Hij gaat vrolijk verder met zijn atoomproeven en het testen van langeafstandsraketten. Zijn de Noord-Koreanen al in staat een kernkop op een intercontinentale raket te plaatsen? Kims projectielen kunnen volgens inlichtingendiensten Alaska al bereiken. Het werkt de Amerikanen op de zenuwen. Nog even en hij blaast de Trump Tower in New York weg met een kernraket.
In juni 2018 ontmoeten Kim Jong-un en Donald Trump elkaar in Singapore. Daarmee is Kim de eerste Noord-Koreaanse dictator die een zittende Amerikaanse president de hand schudt. En Kim maakt indruk op Trump. De Amerikaanse president spreekt over de ontmoeting tijdens een campagnebijeenkomst in West Virginia: “Ik wilde van geen wijken weten en hij ook niet. Zo ging het heen en weer. And then we fell in love.” En als het publiek in de lach schiet: “Echt waar, hij schreef mij mooie brieven, fantastische brieven. En we werden verliefd.” En jawel: Kim meldt inderdaad te willen denucleariseren. Dat zou dan voltooid moeten zijn voor het einde van de eerste ambtstermijn van Trump. Voor achttien vooraanstaande Republikeinen hét moment om Trump en Kim gebroederlijk voor te dragen voor de Nobelprijs voor de Vrede. Dit als erkenning voor het “terugbrengen van vrede op het Koreaanse schiereiland.”
Tekst loopt verder onder de video
Maar daar trapt het Nobelcomité niet in. Gelukkig, want enkele maanden later zitten de onderhandelingen alweer muurvast. Trump en Kim verstonden elk iets anders onder ‘denucleariseren’. Kim meldt dat hij pas begint met ontwapenen, als ook de Verenigde Staten hun kernwapens weghalen. Niet dat Trump kernwapens in de regio heeft geïnstalleerd, maar hij kan Noord-Korea wel bereiken.
Kortom, allemaal gedoe voor de bühne. Volgens kenners wil Trump enkel de Nobelprijs en zal Kim zijn nucleaire arsenaal nooit opgeven. Kernwapens garanderen hem dat geen enkel land Noord-Korea durft aan te vallen. Anderen menen echter dat Kim via zijn kernwapens economische onderhandelingen wil afdwingen. De Noord-Koreaanse economie is hopeloos onderontwikkeld en de 24 miljoen inwoners lijden onder hongersnoden, onder meer als gevolg van economische sancties. De gemiddelde Noord-Koreaan verdient iets meer dan 1 dollar per maand.
Iedereen houdt van Kim (1)
Tijdens de Olympische Spelen in Londen 2012 wint de Noord-Koreaanse gewichthefster Rim Jong Sim goud bij de vrouwen tot 69 kilo. Tijdens de persconferentie na afloop maakt ze de wereld duidelijk wat (of beter gezegd: wie) het geheim is achter haar succes. “Wat ging er door je heen toen je die allerlaatste, winnende halter omhoog kreeg,” wil een journalist weten. Het antwoord: “Alleen maar dankbaarheid voor onze gerespecteerde leider.” En wat is het geheim achter de 30 kilo die je nu meer tilt dan een jaar eerder? “Ik heb tijdens de training gedacht aan onze leider Kim Jong-un. Dat gaf mij kracht.”
En zo gaat het nog even door: “Dat ik train en sport voor onze leider Kim Jong-un, dat maakt me sterk. Onder de vleugels van onze leider Kim Jong-un kom ik tot bloei. Ik zou nu het liefst naar hem toe rennen om de medaille te tonen.”
Iedereen houdt van Kim (2)
Eén van de grootste idolen van Kim Jong-un is de Amerikaanse oud-basketballer Dennis Rodman. In 2013 speelt hij met de Harlem Globetrotters enkele demonstratiewedstrijden in Noord-Korea. Het is een verjaardagscadeau dat Kim zichzelf geeft, want hij is gek op basketbal. De Chicago Bulls zijn z’n favoriete team. Na zijn terugkeer vertelt Rodman over Kim: “Hij is een fantastische kerel, een vriend voor het leven. Ik hou van hem.” Volgens Rodman zit Kim gewoon op een telefoontje van (toentertijd) Obama te wachten: “Kim zei tegen me: ‘Als je kunt, Dennis… Ik wil geen oorlog’.” In totaal brengt Rodman vier keer een bezoek aan Noord-Korea. Hij neemt daarbij tal van cadeautjes mee voor Kim, waaronder whisky, een Italiaans maatpak en een bontjas voor zijn vrouw.
Tekst loopt verder onder de video
Kim is net als zijn vader, maar dan anders
Ondanks al die moorden is Kim in zijn publieke optredens ‘losser’ en meer werelds dan zijn vader, die bijvoorbeeld nooit in het openbaar sprak. Kim is anders, ook al lijkt hij sprekend op hem. Klein, dik en naar hartenlust rokend en drinkend. Kim is gek op pizza en haaienvinnensoep, maar ronduit verslaafd aan Zwitserse kaas. Hij zou elk jaar voor duizenden dollars laten importeren. De geruchten dat hij last heeft van diabetes en een hoge bloeddruk zijn sterk.
Kim mag tijdens werkbezoeken aan fabrieken en militaire bases graag alle aanwezigen ‘huggen’. Soms wat lastig vanwege zijn geringe lengte. Bij elke geslaagde raketlancering klapt hij opgetogen in zijn handen. Tenminste, als hij geen Yves Saint Laurent-sigaret losjes tussen zijn vingers heeft bungelen. Ook mogen vrouwen van hem hoge hakken en oorbellen dragen. Haar verven mag ook. Iets dat onder het bewind van zijn vader ondenkbaar was. De verkoop van hamburgers en patat kan ook zijn goedkeuring weg dragen. Sterker nog, Kim laat zelfs bestellingen van McDonald’s invliegen.
Verder is hij gek op auto’s, bezit een compleet wagenpark en verplaatst zich het liefst in een zwarte, verlengde Mercedes Maybach S600 Pullman Guard, die bij aanschaf 1 miljoen dollar kostte. Een schijntje, want het vermogen van Kim bedraagt naar schatting zo’n 5 miljard dollar, geparkeerd op rekeningen in Oostenrijk, Liechtenstein, Rusland, Singapore, China, Zwitserland en Luxemburg. Het resultaat van drie generaties lang schrikbewind voeren en geld bij elkaar harken. Een periode waarin – volgens sommige schattingen – 3 miljoen Noord-Koreanen de hongerdood stierven.
Cyberstrijd
Kim Jong-un zei het al tijdens een toespraak in 2013: “Cyberoorlogvoering is ons almachtige magische zwaard.” Noord-Korea werkt hard aan digitale bewapening. Het regime kent ‘Bureau 121’, een hackersbrigade die zo’n 1700 man telt.
In 2014 wordt filmstudio Sony Pictures gehackt wanneer het de filmkomedie ‘The Interview’ wil uitbrengen, waarin Kim Jong-un jammerlijk sterft; zijn bolle hoofd explodeert. De hack is volgens de FBI een wraakactie vanuit Pyongyang, op bevel van Kim. Hij zou volgens tal van internationale beveiligingsexperts ook achter het gijzelvirus WannaCry zitten, dat in 2017 wereldwijd maar liefst 200.000 computers platlegde, waaronder die van ziekenhuizen. In februari 2016 plegen Noord-Koreaanse hackers de grootste bankroof uit de geschiedenis. Ze corrumperen het computersysteem van de centrale bank van Bangladesh en sluizen 81 miljoen dollar weg. Via diverse omwegen belandt het geld in Noord-Korea, blijkt uit onderzoek van enkele grote IT-beveiligingsbedrijven. Zuid-Korea wordt het vaakst getroffen door cyberaanvallen van Kims hackers. Banken, media, ministeries en het kantoor van de president waren al het slachtoffer.
Woorden schieten te kort
Zoals Kim Jong-un is er maar één. Hij is niet alleen Voorzitter van de Arbeiderspartij (de enig toegestane partij in het land), maar bovenal een god – alleswetend en oppermachtig – die letterlijk beslist over leven en dood. Een kleine bloemlezing van alle kwaliteiten die hem door de Noord-Koreaanse staatsmedia worden toegedicht: Kim is het genie onder de genieën. Hij spreekt Duits, Engels, Frans en Italiaans, en is expert in de hightech van de 21e eeuw. Daarnaast is hij De Grote Leider van partij en volk, gerespecteerd kameraad en volmaakt ingewijd in alle militaire strategieën. Tevens is Kim de Opperste Leider van de partij, strijdkrachten en het land, en de enige sterveling die de ideologie, het leiderschap, karakter, de deugden, durf en moed van De Grote Kameraad Kim Jong-il heeft geërfd.
Saillant detail: de vader en grootvader van Kim (beiden overleden) zijn nog steeds respectievelijk secretaris-generaal en president van Noord-Korea. En dat blijven ze ook: voor de eeuwigheid. Dat is dan weer het mooie aan Noord-Korea. Heb je eenmaal een titel, dan pakt niemand die je meer af!
NOORD-KOREA EN ZUID-KOREA
Na afloop van de Tweede Wereldoorlog wordt Korea, dat 35 jaar lang zuchtte onder het juk van Japan, verdeeld tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten. Het doet denken aan de opdeling van Duitsland, maar dan met het grote verschil dat Korea enkel het slachtoffer was van de Japanse bezettingsmacht. Korea krijgt twee bezettingszones: een noordelijke, communistische zone en een zuidelijke met westerse, kapitalistische inslag. Stalin stelt in het noorden Kim Il-Sun aan als voorlopige machthebber. De opa van Kim Jong-un maakt er werk van. Hij roept de Democratische Volksrepubliek Korea uit en valt in 1950 Zuid-Korea binnen, om zo beide gebieden tot één communistische staat te maken. Na drie jaar strijd wordt een staakt het vuren in acht genomen dat nu, meer dan 65 jaar later, nog steeds van kracht is. Formeel zijn de twee Korea’s dus nog steeds met elkaar in oorlog.
