Er is nauwelijks nog verschil tussen media en sociale media. Kijk de websites van kranten er maar op na. Kwaliteit heeft plaats gemaakt voor kwantiteit. Elke dag zoveel mogelijk nieuwsberichten de wereld in pompen, daar draait het tegenwoordig om.

Steeds meer kranten en nieuwsmedia zijn namelijk noodlijdend. Dus wat doen ze? Precies hetzelfde als wat een nationale bank doet wanneer het land noodlijdend is: de persen langer laten draaien. Zoals nationale banken geld bijdrukken, zo ‘drukken’ media nieuws bij.

Het gevolg: nieuwsinflatie. Want zeg nu zelf, wat is nieuws vandaag de dag nog waard? Feiten doen er nauwelijks nog toe. Waarheidsvinding of onderzoeksjournalistiek interesseert het journaille allang niet meer. Te veel moeite en te duur. Beter is het de nieuwsconsument simpelweg te amuseren en te vermaken, dat is nét even belangrijker.

Wat we tegenwoordig onder ‘amuseren en vermaken’ verstaan, dat zie je op sociale media. Het is daar een deprimerend geklaag van jewelste. Wie al zijn nieuws van Twitter of Facebook haalt, die is ervan overtuigd dat we in een veredeld derdewereldland wonen waar institutioneel racisme welig tiert, pedofielen overal vrij spel hebben, bijna iedereen weigert een mondkapje te dragen en bestuurders stuk voor stuk corrupte schoften zijn.

Ja, lieden op sociale media laten hun gedachten maar wat graag afglijden richting onheil. We doen allemaal wel alsof Mark Zuckerberg de schuldige is, maar de man geeft ons gewoon wat we willen. Een podium om oeverloos te klagen over alles wat ons niet welgevallig is. Juist dat maakt sociale media zo ongekend populair. En daar spelen nieuwsmedia op in.

Bijna al het nieuws is ontworpen om angst, verontwaardiging of woede te genereren. Het is een doel op zich geworden. Kijk maar naar die eindeloze stroom aan coronanieuws. De stortvloed verwart je verstand en verhit je gemoed. Niemand die het nog begrijpt. Het brengt chaos in plaats van duiding. Logisch dat burgers dan een hekel krijgen aan media. Oké, don’t shoot the messenger. Maar media zijn tegenwoordig wel een verdomd slechte messenger.

Nieuws = speculatie

Geen luier volk dan journalisten. De meesten van hen komen niet verder dan nieuws dat snel en goedkoop te produceren is: speculatie. Je kunt namelijk oeverloos speculeren over wat er allemaal zou kúnnen gebeuren. Loopt het aantal besmettingen verder op? Muteert het virus tot een nog dodelijkere variant? En komt er straks ook een derde golf? Niemand die het weet, maar er is altijd wel een viroloog te vinden die daar hijgerig ‘ja’ op antwoordt.

Heerlijk vindt het journaille dat. Want daar kan ’s avonds in talkshows dan weer eindeloos over worden gesoebat. En de grootste schreeuwer (lees: de viroloog met het meest angstaanjagende doemscenario) genereert vervolgens weer het meeste tumult op sociale media. Want dat vreten de mensen. En zo is de cirkel weer rond.

Bijna al het coronanieuws is geschreven om clicks te genereren. Je zou hopen dat websites van kranten fungeren als een nieuwsfilter, maar het tegenovergestelde is waar. Iets online plempen (‘Vrouw (25) staat alleen in lift, maar besmet toch 71 anderen met coronavirus‘) kost nagenoeg niets. En elke click (‘Politie beëindigt kinderfeestje omdat er te veel grote mensen bij zijn‘) is mooi meegenomen. Terwijl de nieuwswaarde van al die meuk (‘Kan je besmet raken met het coronavirus als je op een pontje staat?’) nagenoeg nul is.

Zo maakt nieuwsinflatie de actualiteit steeds beperkter houdbaar. Na een dag begint het al te rotten, net als vis. Dat is ook de reden waarom altijd gezegd wordt dat in de krant van gisteren de vis wordt verpakt. Nieuws is geen venster op de wereld en heeft ook niets van doen met de realiteit. In het beste geval brengt nieuws je de uitzondering op de realiteit – en dan natuurlijk het liefst de negatieve uitzondering.

Mijn mening? Overdaad schaadt. Daardoor is nieuws waardeloos geworden. Je mist namelijk niets als je het niet volgt. Geloof je me niet? Stel jezelf dan eens de vraag met welke nieuwsitems je overspoeld zou zijn wanneer dat hele coronavirus er nooit was geweest. Dat is dus allemaal nieuws waar je nu geen weet van hebt.
Erg hè? Man-man-man, wat een gemis.