Het valt niet mee altijd gelijk te hebben. Laatst schreef ik een column over de zeepbel die Facebook heet. Collega-columnist Peter Olsthoorn was het daar in een opiniestuk niet mee eens. “Facebook is de beste webapp ooit gebouwd,” schreef hij, “alleen met oogkleppen op kun je het als een ‘zeepbel’ betitelen.” Volgens hem gaat Facebook het internet overnemen. Ik heb daar heel hard om moeten lachen. Die Peter. Maar ik begrijp hem wel. Hij heeft twee boeken te pluggen die hij over Facebook schreef.
Inmiddels is de zeepbel die Facebook heet, gesprongen. Direct na de beursgang zakte het aandeel van 38 naar 32 dollar, en de bodem is nog niet in zicht. Op het moment van schrijven staat het aandeel nét boven de 30 dollar, dus tel uit je verlies. Boze aandeelhouders hebben inmiddels diverse schadeclaims ingediend. Zo gaat dat met boze beleggers: ze leggen de schuld altijd buiten zichzelf. Facebook zou in haar prospectus niet duidelijk hebben vermeld dat zij onvoldoende munt weet te slaan uit de opmars van de smartphone en het mobiele internet. Sommige beleggers waren hiervan op de hoogte, anderen niet. En daar viel het toverwoord weer dat bij elke beursgang komt bovendrijven: voorkennis!
Terwijl de enige kennis die er werkelijk toe doet, bij iedereen aanwezig was: Facebook zou naar eigen zeggen 100 miljard dollar waard zijn na de beursgang. Een kleine rekensom leert dat (met 900 miljoen gebruikers wereldwijd) elke gebruiker dus 111 dollar vertegenwoordigt. Waanzin! Een tweede reden waarom het bedrijf geen 100 miljard waard is: Facebook heeft een jaaromzet van 3,7 miljard en een winst van 1 miljard. Bij een waarde van 100 miljard dollar moet je als belegger dus – wil je Facebook in zijn geheel kopen – honderd keer de jaarwinst neertellen.
Wat is Facebook dan wél waard? Goede vraag. Technisch gezien stelt het bedrijf niets voor. Het heeft geen abonnees of een fysiek product dat zorgt voor enige vorm van waardevastheid. Nee, de enige waarde die Facebook vertegenwoordigt, is haar populariteit bij 900 miljoen gebruikers. En juist in die populariteit vertonen zich steeds meer haarscheurtjes. Zo kwam Facebook in aanvaring met een moeder uit Memphis. De vrouw had foto’s van haar baby op Facebook geplaatst. Het hummeltje was bij de geboorte zo zwaar gehandicapt dat het slechts acht uur leefde. Facebook vond de kiekjes te aanstootgevend en verwijderde het complete account van de vrouw. Media berichtten er uitgebreid over. Met dit soort malle fratsen maak je jezelf niet populair bij het publiek. Even googlen leert dat Facebook de laatste tijd wel erg repressief bezig is.
Niet alleen consumenten, ook adverteerders krabben zich eindelijk eens achter de oren. Zo is General Motors gestopt met adverteren op Facebook. De fabrikant handhaaft wel de gratis Facebook-pagina, maar daar zal ook wel snel een eind aan komen. Die pagina mag dan gratis zijn; de inspanning die nodig is om ‘likes’ te generen kost bedrijven ook geld, maar levert niets op.
Waarom hebben mensen dan een Facebook-account? Simpel: de mens is een kuddedier. Het leven krijgt pas zin als je je verbonden voelt. Dat is wat Facebook nastreeft. Tot je er achter komt dat die verbondenheid er helemaal niet is, en je je tijd verdoet met een online smoelenboek dat één grote eenheidsworst is. Hoe wereldvreemd en kansloos Facebook in essentie is, bewijst deze video. Een eye-opener.
Het is wachten op het moment dat Justin Bieber en een handjevol andere celebrities besluiten dat het ergens anders op internet hipper toeven is. Dan kan het snel gaan. Le Roi est mort, vive le Roi! Rest enkel nog de vraag: zou Peter Oltshoorn, die ervan overtuigd is dat Facebook het hele internet gaat overnemen, ook aandelen Facebook hebben gekocht? Je moet er toch niet aan denken. Het is al erg genoeg dat zijn beide boeken nu wel snel bij De Slegte zullen liggen.
