Wie wil, kan zich 24/7 onderdompelen in nieuws. Zeventig procent van alle Nederlanders doet dat. Zij nemen het nieuws (lees: hun smartphone) mee naar bed.
Miljoenen Nederlanders die denken dat ze in bed liggen. Maar in werkelijkheid liggen ze te marineren in nieuws. En scrollen maar, want de actualiteit is alomtegenwoordig en houdt nooit op – zéker wanneer je sociale media volgt.
Nieuws is er in zo’n overvloed, dat je er nauwelijks nog wijs uit wordt. Stond vóór internet de wereld alleen van acht tot half negen in brand (het NOS Journaal), nu is dat 24/7 zo. Gaat het niet over een mogelijke nieuwe corona-mutatie, dan toch wel over klimaatverandering, kopschoppende jongeren, de taliban of – als er even niets te melden is – een vermeende pedofiel.
Het journaille vindt altijd wel iets, waarover we ons zorgen dienen te maken. Of bang voor moeten zijn.Maar het allermooist is rampspoed en ellende, waaraan het individu niets kan veranderen. Dat maakt nóg machtelozer en angstiger. Want wie bang en ongerust is, die blijft het nieuws checken. Journalisten weten: angst verkoopt en is altijd invoelbaar. De nieuwsconsument vreet het.
Dat is belangrijk, want nieuwsmedia zijn commerciële bedrijven. Hun primaire doel is niet het verstrekken van nieuws, maar het genereren van zoveel mogelijk aandacht: clicks, kijkcijfers, oplages van kranten; het gaat enkel om de aantallen.
Dáárom beconcurreren kranten en nieuwsstations elkaar. Dáárom is nieuws een ratrace geworden, het is enkel handel in aandacht. Dáárom stort nieuws zich onophoudelijk op incidenten, ongeacht of ze er überhaupt toe doen.
De gedachte dat je op de hoogte moet zijn van alle toestanden in de wereld, van kwesties ver weg waaraan je niets kunt veranderen. Ik heb het nooit begrepen. Eindeloos rondklikken op je mobiel, van nieuwssite naar nieuwssite, overtuigd van het feit dat we in een vreselijke wereld leven die in rap tempo onderloopt, maakt je niet automatisch een goed geïnformeerde burger. Hooguit een angstige.
Dat maakt nieuws tot een bijna morbide vorm van real life entertainment. Alsof het bestaan één stortvloed aan ellende is. Maar hé, je wilt nu eenmaal met alle geweld op de hoogte blijven van alles wat er misgaat in de wereld en waaraan je niets kunt veranderen. Of zoals stand-up comedian Duncan Trussell ooit verzuchtte: “Some poor, phoneless fool is probably sitting next to a waterfall somewhere, totally unaware of how angry and scared he’s supposed to be.”
