Over woordherhalingen en synoniemen

Gebruik je te vaak hetzelfde woord in een column of blogpost? Dat kun je heel makkelijk controleren met behulp van wordcounter.com, maar daar had ik het al eens eerder over.

Soms worden woorden opzettelijk herhaald; de zogenaamde drietrap: “van de mensen, voor de mensen en dóór de mensen.” Daar is niets mis mee. Het herhalen kan werken als ritmisch slaan op de trom. Net als deze dichtregel van J.C. Bloem:

Altijd november, altijd regen.

Mooi. Niets mis mee.

Waar wél iets mis mee is, is het onbedoeld herhalen van woorden. Elk woord heeft namelijk zijn territorium. Gebruik je tweemaal hetzelfde woord vlak na elkaar, dan is meestal heel eenvoudig één van beide woorden weg te strepen, zoals in onderstaand voorbeeld:

Even stond alles stil, voor mijn gevoel. De kracht om alle losse parten van mijn verleden te ordenen, had ik niet meer. Dit gevoel kende ik.

Even stond alles stil, voor mijn gevoel. De kracht om alle losse parten van mijn verleden te ordenen, had ik niet meer. Dit gevoel kende ik.

Even stond alles stil, voor mijn gevoel. De kracht om alle losse parten van mijn verleden te ordenen, had ik niet meer. Dit gevoel (her)kende ik.

Lukt dat niet? Vervang dan niet één van beide woorden door een synoniem. In zo’n geval krijg je de taalkundige meuk waar Lubach het over heeft.

Beter vervang je het woord door een ‘breder woord’. Gebruik je bijvoorbeeld twee keer vlak achter elkaar het woord hartchirurg, vervang dan één van beide een keer door het woord arts of dokter. Dat woord is breder.

Luuk Koelman
Luuk Koelman

Columnist (o.a. voor Nieuwe Revu), ghostwriter en schrijfcoach. Ik werk voor mensen die graag schrijven én voor mensen die liever niet schrijven.

Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief!