Gevangen in correcte spelling?

Tot voor kort wilde elke universiteit nog excelleren, maar van die wens is inmiddels weinig meer over. In ieder geval op de Engelse universiteit van Hull. Daar hoeven studenten niet meer correct te spellen. Of überhaupt op grammatica en interpunctie te letten.

Voortaan is alles goed, zolang maar enigszins duidelijk is wat bedoeld wordt. De reden? Foutloos taalgebruik is volgens de universiteit ‘homogeen, Noord-Europees, wit, mannelijk en elitair’. Terwijl van ‘vrije spelling’ juist een dekoloniserende werking uitgaat. Ideeën dienen centraal te staan – niet de wijze waarop ze worden verwoord.

Sterker nog, letten op correcte spelling is volgens een woordvoerder van de universiteit discriminerend. Niet alleen tegenover etnische minderheden, maar ook tegenover al degenen die onderpresteren op school. Daarom hoopt Hull met deze maatregel de kloof tussen witte en zwarte studenten te slechten. Ja, het staat er echt met zoveel woorden. Zwarte studenten zijn nu eenmaal minder goed in taal dan witte studenten.

Over ‘elitair’ gesproken.

Het zet je aan het denken. Waarom is schrijven moeilijk? Niet vanwege de dt-regel of het kofschip. Die kun je gewoon googelen. Maar misschien moet ik de vraag anders stellen: waarom is schrijven belangrijk?

Schrijven is belangrijk, omdat aan goed schrijven goed denken vooraf gaat. Schrijven begint met structuur. Door helder te denken, kun je argumenten met elkaar verbinden. Door helder te denken, zie je tegenstrijdigheden in je tekst. Schrijven leert je ook om duidelijker en overtuigender te communiceren. Het is dus vooral nadenken, je woorden overdenken. Een student die beter wordt in zijn schrijven, verbetert ook zijn denkwijze.

Taal heeft een functie. Het stelt je in staat om ideeën en inzichten te delen met de wereld. Grammatica, zinsconstructies, iets kort en helder verwoorden, al die zaken staan niet los van elkaar. Correcte spelling heeft met leesbaarheid te maken.

Het afschaffen van alle spellingsregels doet terugdenken aan de jaren zestig. Iedereen had toen zijn eigen subjectieve ideeën over correcte spelling. Mannen die Theo heetten, schreven hun naam opeens als ‘Tejo’. Remco Campert maakte furore met zijn boek ‘Het leven is vurrukkelluk’, met daarin woorden als ‘giegullun’ (giechelen), ‘prussies’ (precies), ‘heerlik’ (heerlijk) en ‘konkluwedeerde’ (concludeerde).

Jaja, allemaal heel bevrijdend.

Rijst als vanzelf de vraag: zit de mens dan gevangen in correcte spelling? Je zou kunnen stellen dat de mens gevangen zit in regels, die voorschrijven hoe iets moet. Precies zoals de mens ook gevangen zit in wetgeving. Maar is dat dan een reden om wetgeving in zijn geheel af te schaffen? Enkel en alleen omdat de ene groep zich makkelijker aan bepaalde regels kan houden dan de andere? Het zou natuurlijk wel helpen, want zonder wetgeving daalt de criminaliteit direct naar nul. Precies zoals nu ook de laaggeletterdheid op Hull University voortaan nul is. Want iets dat niet bestaat, kun je ook niet meten.

Wat hebben correcte spelling en verzorgd taalgebruik dan te maken met ‘inclusiviteit’ en ‘zwarte studenten’? Helemaal niets.

Stel, je bent de directeur van een loodgietersbedrijf. Twee loodgieters solliciteren bij je. De een met een foutloze sollicitatiebrief, de ander met een brief boordevol taalfouten. Beiden schrijven dat ze dyslectisch zijn. ‘So what?’ denk je als directeur. Voor loodgieters is foutloos schrijven absoluut geen functie-eis. Dus welke neem je aan? Precies, die ene die wél de moeite nam om zijn of haar brief door een ander te laten corrigeren. Omdat dat iets zegt over motivatie en doorzettingsvermogen. Het zegt iets over karakter. En helemaal niets over huidskleur.

Luuk Koelman
Luuk Koelman

Columnist (o.a. voor Nieuwe Revu), ghostwriter en schrijfcoach. Hij werkt voor mensen die graag schrijven én voor mensen die liever niet schrijven.

Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief!