Wie de geschiedenis kent, die kent de toekomst, zo wil het spreekwoord. Geen wonder dus, dat militaire analisten parallellen trekken tussen de Slag om Bachmoet, die nu in Oekraïne woedt, en de Slag om Verdun, tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Nabij het garnizoensstadje Verdun beukten Duitse en Franse troepen in 1916 eindeloos op elkaar in. Toen na tien maanden de slag voorbij was, met vele honderdduizenden doden als gevolg, had geen van beide kampen ook maar enige terreinwinst geboekt. Wie in de huidige tijd Verdun bezoekt, ziet eindeloze grafvelden, potsierlijke monumenten en het kolossale knekelhuis van Douaumont. Werp daar een blik door een van de glazen ruitjes en je kijkt de dood letterlijk in de ogen. Tussen bergen botten, ribben en dijbenen staren de schedels je verwijtend aan. Het zijn de overblijfselen van ‘slechts’ 130.000 ongeïdentificeerde Duitse en Franse soldaten. Allemaal gevallen op het veld van eer.
En nu is Bachmoet net zo’n nutteloze uitputtingsslag. Militaire experts adviseerden Oekraïne al om het provinciestadje op te geven. De slag is een zinloze confrontatie. Bachmoet heeft namelijk, net als Verdun een eeuw eerder, nauwelijks strategische waarde, veel meer een psychologische. Waardoor de ruïnes van Bachmoet enkel fungeren als meat grinder: Rusland maalt niet om aantallen en Oekraïne, op zijn beurt, gokt erop dat de vleesmolen van Bachmoet uiteindelijk meer tegenstanders vermaalt dan eigen troepen. Als elke gesneuvelde Oekraïner twee Russen meesleept in de dood, dan is dat onder de streep pure winst. Gewoon een kwestie van boekhouden.
Nog meer paralellen? Jazeker, de Tweede Wereldoorlog. De strijd in de Stille Oceaan. Japan, dat niet van capituleren wilde weten. En de Verenigde Staten die net de Japanse eilanden Iwo Jima en Okinawa hadden veroverd, maar wel met enorme verliezen. Tienduizenden Amerikanen sneuvelden.
Dus begon de toenmalige Amerikaanse president Truman te rekenen. Een invasie van het Japanse vasteland zou naar schatting een half miljoen Amerikanen het leven kosten, wellicht zelfs een miljoen. Geen beginnen aan, wat hem betreft had deze gehaktmolen lang genoeg gemaald. Dus gooide hij de atoombom. De eerste op Hiroshima, de tweede op Nagasaki. Waarop Japan capituleerde en de oorlog voorbij was. Truman was tevreden. In zijn ogen waren het twee bommen voor de vrede.
Rijst de vraag: als de Amerikaanse president een kleine tachtig jaar geleden een dergelijke beslissing nam, waarom dan ook niet de Russische president, anno nu? Omdat hij dan ‘over een grens’ gaat? Omdat het niet mag van de Chinezen? Ja, die gok willen we in het westen wel nemen, met onze schijnheilige solidariteit. We leveren de wapens, maar laten het sneuvelen over aan de Oekraïners.
Het is waar, wij zijn deze oorlog niet gestart. Maar we zijn wel medeverantwoordelijk voor het verdere verloop. Het is immers het westen dat met steeds grotere en zwaardere wapenleveranties keer op keer de inzet verhoogt. Wat ooit begon met het leveren van kogelwerende vesten, is nu ontaard in: “Hier, heb je langeafstandsraketten waarmee je ook het Kremlin kunt raken. Maar niet doen hè! Alleen in eigen land alles kapotschieten. Beloofd?”
Deze oorlog escaleert in slow motion. Iedereen weet het, iedereen ziet het. Maar hé, ons treft geen enkele blaam.
