Het regende op Tweede Paasdag in Hengelo, en dat was niet voor niets. Op het pleintje voor de Onze Lieve Vrouwenkerk onthulde kardinaal Eijk het Monument voor het Seksueel Misbruikte Kind. We zien een Madonna van roestvrij staal, met aan haar voeten, in vrolijk gekleurd glas, twee spelende kinderen en een hondje.
Naast kardinaal Eijk staat beeldend kunstenaar Frans Houben, zelf slachtoffer van seksueel misbruik binnen de rooms-katholieke kerk. Hij ontwierp het monument. De kardinaal neemt het woord. Hij heeft het over een zwarte periode in de kerkgeschiedenis die hem niet onberoerd laat. Het misbruik was zondigheid van de zondigste soort. De wonden zijn diep. Daarom roept hij daders van misbruik op berouw te tonen, want “berouw is voor God een voorwaarde om zondaren te vergeven.”
Dat is zo’n zinnetje waarover ik graag mag nadenken. Een oproep tot berouw. Ik vind dat raar. Moet berouw niet uit jezelf komen? Wat is berouw – omdat iemand daartoe oproept – eigenlijk waard? Is dat niet net zoiets als liefde op afroep? Kardinaal Eijk vindt van niet. Nu is daar dit monument dat ons de ware Maria toont; de beschermvrouwe van de kerk, onbevlekt ontvangen en zonder zonden. Zij waakt met al haar liefde over alle kinderen.
Kunstenaar Frans Houben krijgt het woord. Als kind bracht hij dertien jaar door op een katholiek jongensinternaat. Daar werd hij vier keer verkracht. Maar Houben heeft het de rooms-katholieke kerk vergeven: “Als je in de rol van slachtoffer blijft hangen, kom je nooit verder. Ik zeg: hou op, na al die jaren. Je vergiftigt jezelf.”
Kardinaal Eijk is het van harte met hem eens. Hij roept op tot “een nieuw begin” want “centraal onderdeel van het christelijk geloof is vergeving.” De kardinaal legt het uit. Eerst is daar de zonde. Op zonde volgt berouw, en op berouw is daar als vanzelf vergeving. Was het niet Jezus aan het kruis die zei: “Vader, vergeef het hen. Zij weten niet wat ze doen”? Jezus laat ons geen enkele ruimte elkaar níét te vergeven.
Dus zó moeten we het monument zien. Het is een boodschap van de rooms-katholieke kerk aan al die slachtoffers die nog niet zo ver zijn als Frans Houben. Zij zouden eens goed bij zichzelf te raden moeten gaan. Waarom kunnen zij de stap naar vergeving niet zetten en Frans Houben wel? Vergeving is toch mogelijk met Gods kracht? Niet om het een of ander, maar wie in wrok blijft steken, werpt een blokkade op tussen God en zichzelf. Beter is het je leven te helen, in plaats van de kerk te veroordelen. Laat het slachtofferschap varen, dát is wat God van ons vraagt. Amen.