Het leven kent een prijs

Uw leven is precies 2,6 miljoen euro waard. Niet voor uw geliefden natuurlijk (onbetaalbaar) maar voor de Nederlandse overheid. Ik verzin dit niet. Het gaat hier om de VOSL (Value Of a Statistical Life). Volgens berekeningen van Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid kost één verkeersdode ons als samenleving 2,6 miljoen euro. Dat zijn alle kosten bij elkaar, inclusief het verlies aan „menselijk kapitaal” zoals gemiste belastinginkomsten.

Waarom is dit getal van belang? Welnu, de overheid gebruikt het om beleid mee te maken én te verantwoorden. Zo mag een verkeersmaatregel die één mensenleven redt, nooit meer dan 2,6 miljoen euro kosten. Hetzelfde geldt voor bezuinigingen: het ’s nachts doven van de verlichting op snelwegen bespaart 35 miljoen euro. Hoeveel extra verkeersdoden mogen daar tegenover staan? Dat getal kunt u nu zelf uitrekenen.

Een prijskaartje aan een mensenleven hangen. Niet echt een teken van beschaving, maar alle westerse landen doen het. Zo is een Amerikaan (met een VOSL van 6,1 miljoen dollar) ruim twee keer zoveel waard als een Nederlander. Ja, dat steekt, maar we lopen in. In 2001 waren u en ik nog 2,2 miljoen euro waard, maar dankzij een inflatiecorrectie (nogmaals, ik verzin dit niet) is het nu dus 2,6 miljoen.

Met dit getal in het achterhoofd bekijk ik de wereld om mij heen plots met heel andere ogen. Eindelijk begrijp ik de bezuinigingen in de gezondheidszorg. Hoeveel miljoen besparen we als we dure medicijnen tegen zeldzame aandoeningen uit het basispakket halen? Schat als overheid in hoeveel burgers door een bezuiniging sterven, laat er het getal van 2,6 miljoen op los en hopla, je hebt keurig verantwoord beleid. Kosten en baten, niets om je voor te schamen, want alles heeft zijn prijs.

Zo kost één Joint Strike Fighter 62 miljoen euro. Daar gaan dus (reken maar na) 24 mensenlevens in. Puur economisch gezien is uw leven dus net zoveel waard als de staartvin van een JSF. Dat maakt nederig. Aan de andere kant: wellicht kunnen we met zo’n toestel ook winst maken. Verdien je bijvoorbeeld de aanschafkosten van één SJF terug als je er 24 ISIS-strijders mee richting Allah schiet? Is er een econoom op Defensie die hierop antwoord kan geven?

En is ISIS zelf al op de hoogte? Weten die baarden dat, als ze ooit een Nederlander gijzelen, ze niet meer losgeld moeten vragen dan 2,6 miljoen euro? Mijn advies aan ISIS: ga er gewoon een tientje onder zitten. Dan komt Den Haag wel over de brug.

Luuk Koelman
Luuk Koelman

Columnist (o.a. voor Nieuwe Revu), ghostwriter en schrijfcoach. Ik werk voor mensen die graag schrijven én voor mensen die liever niet schrijven.

Abonneer je op mijn gratis nieuwsbrief!